Parti Bhumjaithai Dakwa Sudah Dapat Sokongan Cukup Untuk Bentuk Kerajaan Baharu

Mahkamah Perlembagaan Thailand pada 9hb memutuskan, atas alasan salah laku moral, Perdana Menteri Paetongtarn telah dipecat daripada jawatan beliau. Keputusan ini bukan sahaja memberikan tamparan besar kepada peta politik keluarga Shinawatra, malah segera menyalakan satu lagi pusingan perebutan kuasa yang tegang, menandakan Thailand mungkin akan memasuki satu lagi era pergolakan baharu. Pada malam 29hb, ketua Parti Bhumjaithai, Anutin, mendakwa telah memperoleh sokongan mencukupi untuk membentuk kerajaan baharu.

Penganalisis menunjukkan bahawa Thailand mungkin bakal menghadapi satu lagi kebuntuan politik. Mana-mana kerajaan yang diterajui oleh Parti Pheu Thai sukar untuk mendapatkan majoriti kukuh, bila-bila masa boleh menghadapi protes jalanan dan cabaran Parlimen, sementara pihak pembangkang sedang giat mendorong pilihan raya awal.

Pemecatan Paetongtarn menyebabkan pembaharuan terhenti serta menambah parah kepada ketidakstabilan dalam ekonomi yang lembap, sekali lagi melemaskan pentas politik Thailand dalam ketidakpastian.

Mengikut peruntukan perlembagaan, apabila jawatan Perdana Menteri ditamatkan, kesemua ahli kabinet juga perlu meletakkan jawatan bersama, dan Dewan Rakyat akan bertanggungjawab memilih Perdana Menteri Thailand baharu. Bekas Timbalan Perdana Menteri Puttan telah dilantik sebagai pemangku Perdana Menteri dan akan mengetuai anggota kabinet lain yang kekal untuk meneruskan tugas sementara sehingga kabinet baharu mengangkat sumpah.

Penganalisis berpendapat, pada masa ini, gabungan kerajaan yang hanya memegang majoriti tipis di Dewan Rakyat, kekurangan calon menonjol untuk mengambil alih jawatan Perdana Menteri. Parlimen mungkin perlu menjalani beberapa pusingan undian sebelum dapat memilih Perdana Menteri baharu.

Mengikut peraturan semasa, calon Perdana Menteri perlulah mendapat pencalonan sekurang-kurangnya daripada 50 ahli parlimen dan memperoleh lebih daripada separuh undian - iaitu 247 undi daripada 492 kerusi di Dewan Rakyat untuk dipilih.

Parlimen Akan Adakan Mesyuarat Khas Awal September

Parlimen telah mengumumkan akan mengadakan mesyuarat khas dari 3 hingga 5 September, tetapi belum memutuskan sama ada undian pemilihan Perdana Menteri akan dijalankan.

Tumpuan awam kini beralih kepada calon pengganti. Terdapat lima calon berpotensi, di mana Parti Pheu Thai hanya mempunyai seorang - bekas Pendakwa Raya Negara, Chai Kasem, yang berumur 77 tahun, namun beliau kekurangan pengalaman dalam politik dan sentiasa merendah diri. Calon lain yang popular termasuk bekas Perdana Menteri Prayuth, yang mengetuai rampasan kuasa pada 2014 untuk menggulingkan kerajaan Pheu Thai, serta ketua Parti Bhumjaithai, Anutin.

Beberapa jam selepas keputusan mahkamah, Parti Bhumjaithai yang keluar dari gabungan kerajaan akibat insiden panggilan telefon itu, segera menjadi pilihan utama untuk membentuk kerajaan. Anutin, ketua parti, berulang-alik berunding dengan pelbagai parti dan berjanji jika berjaya membentuk kerajaan baharu, akan membubarkan Parlimen dan mengadakan pilihan raya semula dalam masa 4 bulan. Beliau pada malam 29hb mendakwa, dirinya telah memperoleh bilangan undi mencukupi untuk membentuk kerajaan baharu.

Anutin berkata, "Ini akan menjadi kerajaan yang berkhidmat untuk rakyat, mencari jalan keluar untuk negara, dan memulangkan kuasa kepada rakyat".

Selepas kemenangan pilihan raya Parlimen pada Mei 2023, Parti Bhumjaithai menyertai kerajaan campuran, dan Anutin dilantik sebagai Timbalan Perdana Menteri merangkap Menteri Dalam Negeri. Apabila insiden "skandal panggilan telefon" melibatkan Paetongtarn meletus pertengahan Jun, Anutin mengetuai Parti Bhumjaithai untuk keluar dari kerajaan campuran.

Pada 29hb, dengan undian majoriti 6-3, Mahkamah Perlembagaan memerintahkan Paetongtarn turun dari jawatan.

Paetongtarn menjadi Perdana Menteri kelima dalam 17 tahun yang dipecat oleh Mahkamah Perlembagaan, menonjolkan peranan utama mahkamah ini dalam kebuntuan politik Thailand yang berlarutan.

Mengikut penyelidik pelawat di Institut Yusof Ishak Singapura untuk projek kajian Thailand, Napon Jatusripitak, keputusan Mahkamah Perlembagaan sering seiring dengan kepentingan pihak establishment.

Ini berpunca daripada kedudukan serta komposisi mahkamah tersebut. Napon berkata golongan konservatif menganggap mahkamah ini sebagai "perintis moral, melindungi institusi utama Thailand daripada apa yang mereka lihat sebagai ancaman demokrasi berlebihan".

“Identiti seperti ini, dan bukannya prinsip kedaulatan undang-undang, menjadi asas utama legitimasi mahkamah serta alasan intervensi mahkamah dalam politik Thailand,” katanya.

Napon turut menyatakan bahawa hakim semasa dan bekas kebanyakannya telah dilantik atau lanjutan tugas oleh kerajaan konservatif yang diterajui junta tentera. “Ini bererti mahkamah cenderung mengekalkan kepentingan kumpulan berpengaruh dalam keputusannya, perkara ini telah terkandung dalam DNA mereka.”

111 Parti Telah Dibubarkan

Sejak ditubuhkan pada 1997, Mahkamah Perlembagaan Thailand telah membubarkan 111 parti, kebanyakannya adalah parti pro-demokrasi yang mendapat sokongan ramai.

Antara tiga parti yang dibubarkan itu, samada ditubuhkan oleh Thaksin ataupun berkaitan rapat dengannya. Misalnya pada 2007 membubarkan Parti Thai Rak Thai, dan setahun kemudian membubarkan Parti Kuasa Rakyat, sambil memutuskan kedua-dua parti itu melakukan penipuan dalam pilihan raya.

Pemangku Perdana Menteri Puttan berkata selepas Paetongtarn diberhentikan bahawa gabungan kerajaan masih bersatu, dan Parti Pheu Thai yakin boleh membentuk kerajaan serta terus memegang posisi utama.

Puttan menghadiri sidang media bersama beberapa rakan kongsi gabungan kerajaan. Beliau berkata, calon Perdana Menteri akan dinamakan secepat mungkin, tetapi senarai calon belum didedahkan.

Parti Rakyat mengumumkan, mereka tidak akan menyertai kerajaan, tetapi akan menyokong mana-mana parti lain yang ingin membentuk kerajaan dengan syarat-syarat tertentu, antaranya berusaha meminda perlembagaan dan menyelesaikan pertikaian sempadan dengan Kemboja sebelum pilihan raya akan datang.

Syarat lain Parti Rakyat ialah Perdana Menteri baharu mesti membubarkan parlimen dalam masa 4 bulan selepas membaca dasar kerajaan.

Ketuanya, Natthapong berkata, keputusan mahkamah itu tiada kesan positif atau negatif kepada Parti Rakyat, dan buat masa ini belum ada perjanjian dengan mana-mana parti. Jika kelak ada parti tidak cukup undi untuk membentuk kerajaan dan mahukan sokongan Parti Rakyat, mereka mesti memenuhi syarat-syarat dinyatakan di atas.