KUCHING: Sarawak akan menambah jumlah kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN) menerusi Rang Undang-Undang (RUU) Dewan Undangan Negeri (Komposisi Keanggotaan) 2025 yang akan dibentangkan dalam satu persidangan khas selama sehari pada Isnin ini.
RUU penting tersebut akan dibentangkan oleh Menteri Pelancongan, Industri Kreatif dan Seni Persembahan, merangkap Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) Asajaya, Datuk Seri Abdul Karim Rahman Hamzah, dalam Mesyuarat Kedua bagi Penggal Keempat DUN Sarawak Ke-19 yang dijadual berlangsung di Aras 8, Bangunan Dewan Undangan Negeri Sarawak, bermula jam 9.00 pagi.
Yang di-Pertua Dewan Undangan Negeri, Tan Sri Datuk Amar Mohamad Asfia Awang Nassar berkata, pembentangan rang undang-undang itu adalah selaras dengan kuasa yang diperuntukkan di bawah Perkara 14(1)(b) Perlembagaan Negeri Sarawak.
“Perkara itu menyatakan bahawa bilangan Ahli Dewan Undangan Negeri boleh ditentukan melalui undang-undang yang diluluskan oleh Dewan sendiri,” jelasnya dalam satu sidang media Pra-Persidangan Khas DUN Sarawak yang dipengerusikan Premier di Ibu Pejabat Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBB) di sini, hari ini.
Menurut Asfia, walaupun pindaan kepada Perlembagaan Negeri kebiasaannya memerlukan majoriti dua pertiga, penambahan kerusi DUN dikecualikan daripada syarat itu berdasarkan Perkara 41(3)(a) Perlembagaan Negeri Sarawak.
“Dalam hal ini, hanya majoriti mudah diperlukan. Ini bukan pindaan struktur asas tetapi penyesuaian kepada jumlah keanggotaan mengikut keperluan semasa,” katanya.
Beliau menambah, kali terakhir DUN Sarawak menambah kerusi ialah pada 2014, apabila jumlah keanggotaan meningkat daripada 71 kepada 82.
Beliau menambah, kali terakhir DUN Sarawak menambah kerusi ialah pada 2014, apabila jumlah keanggotaan meningkat daripada 71 kepada 82.
“Penambahan ini juga mengambil kira Perkara 113(2) Perlembagaan Persekutuan yang membenarkan semakan semula dibuat selepas tempoh lapan tahun,” ujarnya.
Mengulas keperluan penambahan kerusi, Asfia berkata pelaksanaan Undi18 telah mencetuskan lonjakan mendadak dalam bilangan pengundi baharu di Sarawak, sekali gus meningkatkan tekanan terhadap perkhidmatan wakil rakyat.
“Penurunan umur pengundi kepada 18 tahun telah mencetuskan peningkatan luar biasa dalam jumlah pengundi.
“Keadaan itu telah mewujudkan senario baharu yang menuntut lebih ramai wakil rakyat untuk menampung jangkaan rakyat dan keperluan kawasan,” katanya.
Menjelas lanjut, katanya, Sarawak berdepan cabaran fizikal dan logistik luar biasa berbanding negeri lain, dengan keluasan kawasan pilihan raya yang amat besar, terutamanya di pedalaman.
“Sebagai contoh, Kawasan Parlimen Hulu Rajang merangkumi keluasan 34,080 kilometer persegi, diikuti Baram (22,075 kilometer persegi), kedua-duanya lebih besar daripada gabungan Negeri Perlis dan Melaka.
“Parlimen Bintulu pula merekodkan jumlah pengundi tertinggi di Sarawak iaitu lebih 113,000 orang, dengan hanya empat Ahli Dewan Undangan Negeri bertanggungjawab merangkumi kawasan seluas 7,222 kilometer persegi.
“Wakil rakyat di kawasan seperti ini menjadi ‘tawanan geografi’ yang terpaksa menempuh cabaran logistik yang luar biasa untuk menyampaikan perkhidmatan,” jelas beliau.
Asfia turut menjelaskan bahawa rang undang-undang ini tidak melibatkan perubahan sempadan kawasan pilihan raya, sebaliknya hanya tertumpu kepada penambahan bilangan kerusi.
“Berdasarkan Perkara 117 Perlembagaan Persekutuan, setiap negeri perlu dibahagikan kepada bilangan kawasan pilihan raya yang bersamaan dengan jumlah kerusi yang dipilih, dan pembahagian itu hendaklah dibuat selaras dengan Jadual Ke-13 Perlembagaan Persekutuan.
“Oleh itu, sebarang urusan berkaitan persempadanan semula adalah di bawah tanggungjawab Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) yang merupakan badan persekutuan. Dewan atau kerajaan negeri tiada kuasa dalam hal ini,” katanya.
Dalam pada itu, beliau turut menolak sebarang dakwaan bahawa langkah ini adalah bentuk “gerrymandering” atau manipulasi kawasan pilihan raya.
“Kalau ada yang mendakwa kawasan seperti Gedong, N.26 – kawasan Premier – dilakar semula untuk kepentingan pilihan raya, itu tidak benar.
“Premier kita boleh menang dengan selesa di situ tanpa perlu ubah sempadan,” tegasnya.
Menurutnya, istilah “gerrymandering” sendiri berasal dari Amerika Syarikat, merujuk kepada tindakan Gabenor Massachusetts, Eldridge Gerry pada tahun 1812 yang mengubah sempadan kawasan untuk tujuan pilihan raya semula. Bentuk kawasan yang diubah itu menyerupai seekor salamander bersayap dan bertaring – dan sejak itu dikenali sebagai “gerrymander”.
Asfia turut menegaskan bahawa penambahan kerusi Parlimen tidak termasuk dalam skop DUN Sarawak dan memerlukan kelulusan dua pertiga majoriti di Parlimen Persekutuan.
“Kuasa DUN Sarawak hanya terhad kepada kerusi negeri.
“Untuk kerusi Parlimen, ia perlu dibawa ke Dewan Rakyat dan memerlukan majoriti dua pertiga,” tegasnya.
Persidangan khas ini akan dimulakan dengan Ucapan Pemasyhuran oleh Yang di-Pertua Dewan, dan tiada sebarang usul daripada Ahli Dewan Biasa akan dikemukakan.
Pembacaan Kali Pertama, Kedua dan Ketiga bagi rang undang-undang tersebut dijangka dilaksanakan dan diluluskan pada hari yang sama.