(Miri, 15hb) Pengerusi Tetap Parti Rakyat Sarawak (PRS), Yu Ching Luk, menyatakan bahawa selepas kerajaan Madani mengambil alih pentadbiran, perbincangan mengenai dasar bahasa serta peperiksaan Unified Examination Certificate (UEC) Sekolah Menengah Persendirian Cina sekali lagi menjadi hangat. Perdebatan berkaitan bukan lagi perbezaan dasar pendidikan semata-mata, tetapi mencerminkan keputusan penting negara dalam tadbir urus pelbagai dan hala tuju pembangunan masa depan.
Beliau berkata, baru-baru ini Perdana Menteri Dato' Seri Anwar dan bekas Menteri Ekonomi Rafizi Ramli masing-masing melontarkan hujahan berbeza mengenai "sama ada mengiktiraf UEC". Di permukaan, ia kelihatan perbezaan dasar, namun dari sudut pengalaman sejarah dan realiti Sarawak, perbincangan ini telah menyentuh isu lebih mendalam seperti prinsip pemerintahan Persekutuan, perbezaan wilayah serta daya saing jangka panjang negara.
Yu Ching Luk menyatakan bahawa Anwar menekankan Artikel 152 Perlembagaan Persekutuan sebagai sandaran penting dasar bahasa dan pendirian UEC, yang mempunyai kesan mobilisasi dalam konteks politik Semenanjung; namun, dari kaca mata masyarakat Sarawak, hujahan seumpama itu cenderung merujuk kepada logik politik dan institusi zaman Malaya, dan kurang mengambil kira semangat kepelbagaian dan rakan kongsi sewaktu pembentukan Malaysia 1963.
Beliau menegaskan, Artikel 152 mengiktiraf bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi negara, namun pada masa sama turut menjamin ruang pembelajaran dan penggunaan bahasa-bahasa lain. Kedudukan bahasa kebangsaan dan pengiktirafan UEC asalnya isu berbeza, tetapi dalam politik realiti sering dicampuradukkan, mengakibatkan isu pendidikan diberi makna simbolik politik yang berlebihan.
"Bagi Sarawak, pelbagai bahasa bukanlah alat politik identiti, sebaliknya keupayaan sebenar yang terbentuk hasil interaksi wilayah jangka panjang, malah merupakan syarat penting untuk penglibatan dalam ekonomi wilayah dan antarabangsa," katanya.
Yu Ching Luk berpendapat, berbeza dengan Anwar, Rafizi mengambil pendekatan berdasarkan perubahan struktur ekonomi global, keperluan bakat dan daya saing negara, serta menekankan kepentingan kecekapan pelbagai bahasa. Ini lebih sejajar dengan trend dunia semasa, malah lebih dekat dengan realiti keperluan jangka panjang Sarawak untuk berhubung dengan ekonomi serantau. Namun, beliau juga menyatakan bahawa hujahan seumpama itu masih tertumpu pada penyesuaian dasar sahaja, tanpa membincangkan secukupnya isu pelaksanaan dasar pendidikan dan pembangunan dalam kerangka persekutuan dari segi desentralisasi dan fleksibiliti.
Beliau turut menyentuh, kontroversi tahun lalu berkaitan "Garis Panduan Penganjuran Persembahan dan Derma Pendidikan Cina" telah sekali lagi menyerlahkan ketidaktentuan isu pendidikan pada tahap institusi dan pentadbiran. Garis panduan berkaitan telah digunakan semula mengikut konteks politik tertentu, sehingga membangkitkan kebimbangan masyarakat tentang kestabilan mekanisme kutipan dana jangka panjang untuk sekolah Cina.
"Selama bertahun-tahun, persembahan amal pendidikan Cina telah berjaya mengumpul dana yang besar buat sekolah Cina di seluruh negara, secara tidak langsung menampung kekurangan sumber pendidikan awam. Cara menyeimbangkan keperluan antara peraturan dan realiti wajar diteliti kerajaan secara sistematik," katanya.
Selain itu, Yu Ching Luk juga menekankan, perbincangan dasar bahasa dan pendidikan tidak seharusnya terhad pada pendidikan Cina dan UEC semata-mata, malah wajar diletakkan dalam konteks sejarah dan institusi yang lebih luas, termasuk semangat kepelbagaian yang terkandung dalam Perjanjian Malaysia 1963 (MA63), serta keperluan praktikal wilayah dalam pelaksanaan dasar pendidikan dan pentadbiran.
Beliau menekankan, mengiktiraf atau tidak mengiktiraf UEC tidak sepatutnya dipermudahkan menjadi "sokongan atau tentangan kepada sesuatu kaum", sebaliknya dinilai secara rasional berdasarkan pembinaan keupayaan seluruh negara, daya saing generasi muda serta keseimbangan pembangunan wilayah.
"Kesan dasar bahasa selalunya tidak akan kelihatan serta-merta, tetapi apabila berlakunya jurang dalam struktur bakat dan keupayaan, harga yang perlu dibayar adalah kos peluang untuk satu generasi," katanya.
Yu Ching Luk menyeru kerajaan Madani agar, sambil berpegang pada prinsip-prinsip Perlembagaan, kembali kepada semangat kepelbagaian yang terkandung, menilai semula kecenderungan sistem pendidikan sedia ada yang terlalu berpusat, secara institusi mengiktiraf pencapaian pendidikan pelbagai yang wujud, serta memberikan lebih fleksibiliti kepada semua wilayah termasuk Sarawak dalam pelaksanaan dasar bahasa, pendidikan dan pembangunan.
Beliau menegaskan, tadbir urus negara yang benar-benar berpandangan jauh dan madani seharusnya menekankan keterbukaan, keterangkuman serta daya saing jangka panjang sebagai teras, dan bukannya membiarkan isu pendidikan serta bahasa terperangkap dalam pertikaian simbolik dan polarisasi yang berpanjangan.