Konflik Sempadan Thai-Kemboja Bukan Berlaku Sekelip Mata, Pertikaian Sempadan Sudah Berlanjutan Lebih 100 Tahun

Konflik tentera tercetus di sempadan Thailand-Kemboja pada Khamis, menandakan pertikaian wilayah yang berlarutan selama berpuluh tahun kini telah mencapai kemuncak yang paling berbahaya.

Asal-usul pertikaian antara Thailand dan Kemboja boleh dijejak sehingga tahun 1907 ketika era penjajahan Perancis ke atas Kemboja, di mana satu peta telah dilukis. Oleh kerana garisan sempadan yang kabur, kedua-dua pihak mentafsirkan hak milik kawasan seperti Kuil Preah Vihear secara berbeza.

Selepas Kemboja mencapai kemerdekaan, Mahkamah Keadilan Antarabangsa pada tahun 1962 memutuskan bahawa Kuil Preah Vihear dan 4.6 kilometer persegi kawasan sengketa di sekelilingnya adalah milik Kemboja, namun kawasan sekitarnya masih menjadi pertikaian.

Sepanjang 2005 hingga 2013, hubungan kedua-dua negara semakin tegang. Pada tahun 2008, apabila Kemboja memohon untuk mendaftarkan Kuil Preah Vihear sebagai Tapak Warisan Dunia UNESCO, persengketaan kembali memuncak dan pada 2011, pertempuran artileri maut tercetus di antara kedua-dua pihak. Walaupun Mahkamah Keadilan Antarabangsa sekali lagi memutuskan pada 2013 bahawa Kemboja mempunyai kedaulatan, sentimen tidak puas hati rakyat Thailand tetap membara.

Pada 13 Februari 2015, tentera Thailand menghalang pelancong Kemboja daripada menyanyikan lagu kebangsaan Kemboja di kawasan kuil Ta Muen Thom yang dipertikaikan di sempadan, menyebabkan keadaan semakin tegang. Kemudiannya pada 28 Mei 2025, tentera Kemboja dan Thailand berbalas tembakan di kawasan Segitiga Zamrud yang terletak di sempadan Thailand, Kemboja dan Laos, mengakibatkan seorang tentera Kemboja terbunuh. Kedua-dua negara mengeluarkan kenyataan saling menuduh pihak lawan memulakan keganasan, menyebabkan ketegangan dua hala kembali meningkat.

Thailand menutup 7 wilayah sempadannya (Ubon, Surin, Buriram, Si Sa Ket, Sa Kaeo, Chanthaburi, Trat), manakala Kemboja segera mengenakan larangan import ke atas produk Thailand. Thailand seterusnya mengancam untuk memotong bekalan elektrik dan perkhidmatan internet.

Selain itu, bekas Perdana Menteri Thailand, Thaksin mempunyai hubungan rapat dengan Speaker Senat Kemboja, Hun Sen. Keturunan mereka, bekas PM Thailand Paetongtarn dan Perdana Menteri Kemboja Hun Manet, turut meneruskan persahabatan ini. Pada 15 Jun, satu rakaman audio yang menunjukkan Paetongtarn memanggil Hun Sen sebagai "Pakcik" dan mengkritik para jeneral tentera Thailand telah bocor, mencetuskan kontroversi hebat.

Hun Sen mengakui pembocoran rakaman tersebut, lalu mencetuskan reaksi politik berantai. Parti Kuasa Negara Thailand (Bhumjaithai) telah menarik diri daripada gabungan pemerintah, manakala 36 orang senator mengemukakan petisyen kepada Mahkamah Perlembagaan. Pada 1 Julai, Paetongtarn digantung tugas sebagai Perdana Menteri dan menjalani siasatan etika.

Pada 15 Julai, tentera Kemboja didakwa menceroboh kawasan berhampiran Kuil Ta Muen Thom di wilayah Thailand. Pada 23 Julai, seorang tentera Thailand cedera parah akibat letupan periuk api, dan pihak Thailand menuduh Kemboja memasang periuk api buatan Rusia jenis baru. Keadaan ini semakin memburukkan hubungan antara kedua-dua negara yang sudah sedia tegang.