(Phnom Penh, 14hb) Pengerusi Senat Kemboja, Hun Sen menegaskan bahawa Kemboja dalam pertikaian sempadan dengan Thailand tidak mencari senjata atau peluru, dan tidak mahu konflik ini menjadi peristiwa berdarah; sebaliknya, Kemboja menyeru agar pertikaian diselesaikan melalui cara yang aman dan sah.
Hun Sen pada Jumaat lalu dalam catatan media sosial, mengimbas kembali pendirian Kemboja yang menentang pencerobohan Rusia terhadap Ukraine dalam undian di Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) pada 2022. Beliau menyatakan: "Kini, rakyat saya dan rakan-rakan antarabangsa mungkin lebih memahami mengapa saya mengarahkan Kementerian Luar Negeri dan wakil tetap Kemboja di PBB untuk mengundi menentang Rusia — keputusan ini pernah mengejutkan banyak negara tentang pendirian Kemboja."
Beliau menegaskan: "Saya sentiasa percaya, suatu hari, Thailand mungkin mengulangi tindakan mereka pada tempoh 2008 hingga 2011. Dan hari ini, kita telah menyaksikan beberapa tindakan pencerobohan dan penentangan terhadap undang-undang antarabangsa."
Hun Sen menegaskan: "Oleh itu, keputusan saya pada masa itu kini lebih difahami oleh masyarakat antarabangsa, terutama oleh negara-negara yang mematuhi undang-undang antarabangsa, dan membantu memahami arah hubungan masa depan Kemboja dengan Thailand."
Beliau menyeru semua negara yang mengamalkan dasar diplomasi berlandaskan undang-undang untuk menggalakkan kedua-dua pihak menyelesaikan pertikaian melalui cara yang aman dan sah.
Hun Sen khasnya mendesak masyarakat antarabangsa untuk menggalakkan Thailand menerima pengantaraan Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) bagi menyelesaikan empat kawasan pertikaian utama berikut:
- Gunung Preah Vihear yang terletak di sempadan tiga negara Kemboja, Thailand, Laos (juga dikenali sebagai Segitiga Zamrud);
- Kuil Ta Moan Thom;
- Kuil Ta Moan Tauch;
- Kuil Ta Krabei.
Hun Sen menegaskan: "Kemboja tidak meminta konfrontasi bersenjata dengan Thailand, tetapi berharap mendapatkan sokongan dan dorongan masyarakat antarabangsa untuk menyelesaikan masalah melalui dialog dan kaedah undang-undang."
Walaupun sempadan Kemboja-Thailand panjangnya lebih 800 km, Kemboja kali ini hanya mengemukakan empat kawasan tumpuan yang mempunyai pertikaian dan mudah mencetuskan konflik, serta mencadangkan agar ini diprioritikan melalui Mahkamah Keadilan Antarabangsa.
"Empat isu ini sukar diselesaikan dalam masa 100 tahun melalui mekanisme dua hala. Oleh itu, hanya Mahkamah Keadilan Antarabangsa yang mempunyai cukup kuasa dan keupayaan untuk membuat keputusan." Hun Sen menjelaskan.
Beliau berkata, melalui proses undang-undang tidak bermakna memprovokasi perang, tetapi adalah cara penyelesaian yang paling damai dan sah, serta membantu mengelakkan konflik berdarah pada masa hadapan. Bagi kerajaan setiap negara, walaupun keputusan mahkamah tidak memihak, mereka boleh lebih berkewajaran untuk menerangkan keputusan itu kepada rakyat.
Beliau memberi contoh bahawa Indonesia, Malaysia, dan Singapura pernah mengemukakan pertikaian wilayah kepada Mahkamah Keadilan Antarabangsa dan menerima keputusannya, kini hubungan diplomatik antara mereka tetap kukuh tanpa menimbulkan ketegangan jangka panjang.
"Mengelak kaedah undang-undang sama dengan mengabaikan undang-undang dan ketertiban, dan menentang penghormatan terhadap kedaulatan undang-undang dalam masyarakat antarabangsa pada masa ini." Hun Sen menegaskan akhirnya.